نواک و ارتباط آن با فواصل موسیقایی

نوع مقاله : مقاله ترویجی

نویسنده

سازمان اترژی اتمی ایران پژوهشکده ی علوم و فنون هسته ای

چکیده

قطعات موسیقی از نت‌هایی با فواصل موسیقایی گوناگون تشکیل می‌شوند. فاصله‌ی موسیقایی[i] بین دو نغمه[ii] چیزی نیست مگر اختلاف در زیرایی[iii] آنها. پس زیرایی مشخصه‌ای است که باید آن را اندازه گرفت. کمیتی که برای سنجش زیرایی معرفی شده است نواک[iv] نام دارد. متخصصان اکوستیک روانی[v]، نواک را با یکای مل[vi] می‌سنجند اما این یکا برای موسیقی‌دانان کاربرد ندارد. موسیقی‌دانان نت‌ها را برحسب یکای هرتز، که یکای کمیت فیزیکی بسامد است، شناسایی می‌کنند و اختلاف نواک بین آنها یا همان فواصل موسیقایی را برحسب یکاهایی مانند هنگام[vii]، پرده[viii]، نیم‌پرده[ix]، و سنت[x] می‌سنجند. یکاهای مل، هنگام، پرده، و سنت با یکای بسامد یعنی هرتز ارتباط دارند. در این مقاله ارتباط بین یکای اکوستیک روانی نواک، یکاهای فواصل موسیقایی، و یکای هرتز تشریح می‌شود.



[i]. Musical Interval


[ii]. Tone


[iii]. Pitch


[iv]. Pitch


[v]. Psychoacoustics


[vi]. Mel (Melody برگرفته از واژه‌ی)


[vii]. Octave


[viii]. Tone


[ix]. Semitone


[x]. Cent

کلیدواژه‌ها

موضوعات


[1] بنوشی، ایوب، "آیا دیدن نغمه‌های موسیقایی ممکن است"، مجله صوت و ارتعاش، دوره 5، شماره 10، 1395، ص.51-58.
[2] شهمیری، امین ، "درآمدی بر صوت‌شناسی در موسیقی"، تهران: نشر نی، 1394.
[3] منصوری، پرویز، "تئوری بنیادی موسیقی"، تهران: نشر کارنامه، 1385.
[4] Fastl, H., and Zwicker, E., “Psychoacoustics: facts and models”, 3rd ed., Springer-Verlag, 2007.
[5] Stevens S.S., and Volkman J., “A scale for the measurement of the psychological magnitude pitch”, J. Acous. Soc. Am., vol.8, 1937, pp.185-190.
[6] محبتی، مهرناز، "شناسایی الگوی جهت‌وری ساز نی"، پایان‌نامه کارشناسی ارشد،  مهندسی صدا، تهران: دانشکده‌ صدا و سیما، 1388.